In mijn zoektocht naar parabeen -en toevoegingenvrijer bestaan kom ik heel wat informatie tegen.

Zo schijn je heel goed je tanden stralend wit te kunnen poetsen met bakingsoda, je oksels fris te kunnen houden met bakingsoda, je taart mooi te kunnen laten rijzen met bakingsoda, je erwtjes knalgroen houden met bakingsoda! T’ is overal goed voor. Heel handig dus om een pak in huis te hebben!

Mijn haar wassen met de no poo methode (met bakingsoda), het schuim van zeepnoten of Aleppo zeep vind ik zelf geen eclatant succes geworden (zie mijn andere blogs hierover).

Ik blijf die heerlijke Aleppo zeep met Damascusroos van Najel overigens wel lekker voor mijn body gebruiken, mijn hele badkamer ruikt heerlijk exotisch door. Gisteren heb ik bij steviahouse.nl  weer 4 stukken gekocht! Maar mijn haar hunkert naar iets anders.
Gelukkig komt ook de industrie erachter dat er geld is te verdienen aan ‘natuurlijker’ en daaruit komt een hele reeks producten voort. Het gaat natuurlijk om geld verdienen, en er is dan ook veel kaf onder het koren. Laat je niet bedotten door vage kreten zoals: beste koop, groen,  met natuurlijke ingrediënten, natuurlijk, enz, enz, enz.
Er is maar één goede tip die ik je kan geven en dat is: LEES HET ETIKET!!!
In mijn geval betekent dat dus brilletje mee naar de winkel want die ingrediënten moeten dan wel vermeld worden, maar niemand heeft vastgesteld hoe leesbaar dat dan zou moeten zijn.

Intussen zit ik hier met mijn kleddervette naar bakvet ruikende bos met haar (gisterengewassen met olijfzeep) en wil ik nu wel eens gewoon weer ‘Pam je haar danst‘ haar hebben wat losjes is, lekker ruikt en beweegt in de wind.
Dus maar weer internet opgegaan, en de zoekterm: ‘parabeenvrije shampoo’ ingetikt.
Al snel kom ik op de blog van: beautylab.nl waar mij even haarfijn wordt uitgelegd wat al die chemische zooi met je haar en hoofdhuid doet (dun, droog, slap, stug, jeuk, plat, kleurloos, vet), en die me ook nog alternatieven biedt die door de blogster en haar familie en vrienden 2 weken lang zijn uitgeprobeerd. Veel leuke reacties ook met nóg meer informatie!

Lang verhaal kort: ik koos voor de ‘Yes to carots’ shampoo  zonder parabenen en sulfaten, te koop bij ‘de Tuinen”. Over deze shampoo waren de reacties het meest enthousiast.
En die shampoo ga ik morgenochtend lekker uitproberen! volgens de site hoef je ook geen conditioner meer te gebruiken, maar ik misschien wel want geblondeerd dus flink beschadigd haar.

www.Beautylab.nl biedt een schat aan informatie over dit onderwerp. Hierbij een quote:

“Een tijdje geleden schreef ik een artikel over omstreden cosmetica-ingrediënten waaronder de tensiden SLS (Sodium Lauryl Sulfate) en SLES (Sodium Laureth Sulfate). Deze twee tensiden zijn zeer krachtige reinigers die je huid ‘strippen’ (ontdoen van natuurlijke oliën) resulterend in een droge en geïrriteerde (hoofd)huid.

Door hun moleculaire samenstelling zijn ze ook nog eens in staat de huid binnen te dringen, wat er voor zorgt dat ze veel meer irriterend kunnen zijn dan andere reinigers. Maar, omdat ze lekker goedkoop zijn en enorm veel schuim produceren (want daar houdt de consument nu eenmaal van) worden ze nog wel volop gebruikt in allerlei cosmeticaproducten, van tandpasta tot aan shampoo en douchegel.
  Nu schijnt het ook zo te zijn dat het wassen met sulfaatvrije shampoo’s bevorderlijk is voor krullende lokken. Er bestaat een methode genaamd ‘Curly Girl Method‘ waarbij men eigenlijk shampoo’s bant uit de haarroutine, maar het wassen met milde, sulfaatvrije shampoo’s kan/mag ook. Als je krullen hebt is het zeker even de moeite waard om deze methode door te lezen en uit te proberen, wie weet werkt het ook voor jou!’

8 april 2014 Eerste wasbeurt met Yes to carrots. Uhm… al tijdens het wassen (4 x geshampood voordat alle vet eruit was!) is mijn haar keihard geworden met van die grote verklitte stukken erin. Hier schrik ik van. Naspoelen met appelazijn maakt het nóg erger. Een keratinemaskertje in de punten maakt het weer iets zachter maar levert mij al tijdens het wassen zoveel jeuk op dat ik het weer naspoel met water met bakingsoda. Weg jeuk maar superstug haar. Oké dat was de eerste keer, hopelijk volgende keren beter.

10 april tweede wasbeurt.
Omdat het haar echt raar stug bleef heb ik het nogmaals gewassen. Nu schuimt de shampoo wel, maar oh jeetje mijn haar is echt al tijdens het wassen keihard. Ik weet eigenlijk niet goed wat ik ermee aanmoet, het ligt als een verviltte plak op mijn hoofd. Dan maar week een masker met L’oreal total repair. En ja, daar zitten dus wel parabenen enz in.

Ik vermoed dat mijn haar van het geblondeer een enorme klap heeft gehad, en hoop dat het daar heel geleidelijk van gaat herstellen. De punten zijn echt superdroog en breken ook af. Dit weekeinde ga ik het vertroetelen met een kokosoliepakking.
Foro’s 8 april. Je ziet hoe stug het is, zie je meteen hoe enorm veel haar ik heb, en wat ik er uiteindelijk met de grote keramische krulborstel van heb kunnen maken.

kan mijn vingers er niet meer doorheen halen

keratinespray en krulborstel

bosje droog touw

Update: het is nu 3 mnd later, ik was nog steeds met parabeenvrije shampoo maar ben wel van merk geswitcht. Ik gebruik nu dr. Organic Manuka Honey shampoo en de Royal Jelly conditioner. het ruikt heerlijk nar honing,  mijn haar is inmiddels een stuk zachter geworden en glanst weer. Ik heb echter nog steeds last van die jeukende hoofdhuid, maar begin te vermoeden dat overgang, opvliegers, zweten en eetpatroon daar iets me te maken hebben.

DEEEEEEEEEEOOOOOOOOOOOOOOOOOOOH!

Zijn schoonheidsproducten wel zo gezond? Ik begin het toch heel ernstig te betwijfelen. Op  weg naar een parabeen -en chemische toevoegingarme toekomst is nu de deo aan de beurt. Deo is zo iets wat je dagelijks onder je armen smeert, zonder er verder wij na te denken wát het nu is dat je op je tere huidje smeert. 

Er is best veel onduidelijk over het al dan niet kankerverwekkende van het gebruik van deodorant en anti-transpirant. Bekend is wel dat parabenen (methylparabeen, ethylparabeen, propylparabeen en butylparabeen) voor allergische reacties kunnen zorgen.  En aluminium is kankerverwekkend. Wakker geworden zullen er veel mensen zijn die liever een veilige, natuurlijke deodorant zouden gebruiken. In eco winkels is een keur aan natuurlijke deo’s te vinden.
Het nadeel van veel natuurlijke deo’s is dat ze niet goed werken, of na een poosje niet meer goed werken. Zo gebruikte ik een hele poos een deo kristal, maar dat is gewoon aluin. Aluin werkt door je porieën samen te trekken en na een poosje denkt je huid dan: zoek het maar uit! Hetzelfde met Deoleen, werkt prima, maar tijdelijk. Rexona werkt perfect, maar zit dan wel weer vol met chemische rommel, en daar wil ik dus vanaf. 

Wat wél goed werkt is iets heel simpels, wat je waarschijnlijk gewoon in je keukenkastje hebt staan: BAKINGSODA, ook wel natrium bicarbonaat of zuiveringszout genoemd. (nee,  niet hetzelfde als bakpoeder). En je kunt het ook gebruiken tegen zweetvoeten!

Dry in a jiffy:

Meng in je hand 1/2 theelepel bakingsoda  met wat warm water, zodat je een papje krijgt. Smeer dit op je schone oksel. Goed laten drogen. Klaar! Werkt gegarandeerd, maar kan bij vaker gebruik en gevoelige huid wel iets schraal gaan aanvoelen.
Het is belangrijk dat je je oksels even laat drogen, want als je dat niet doet, kun je witte vlekken in je kleding krijgen. Gelukkig gaan deze vlekken er met een simpele wasbeurt weer uit (in tegenstelling tot veel gewone deodorants).
Uitgeprobeerd. Werkt. Voelt wel wat schraal en opdrogen duurt een poosje.

Baking soda-deodorant-spray:

Alweer iets geavanceerder: Vul een leeg flesje met een spuitkop voor een derde met baking soda en de rest met warm water. Even goed schudden en spray onder je oksel als een gewone deospray. Als je er tegen kunt kan je eventueel wat druppels etherische olie toevoegen. En ook nu weer: even goed laten drogen! Als je het te schraal vindt, verdun het mengsel dan nog iets.
Nog niet uitgeprobeerd. Ga ervanuit dat het werkt. Zie bij Dry in a Jiffy!

Deo-creme voor de gevoelige huid:

Voor de gevoelige huid kan je een deodorantcreme maken van bakingsoda, kokosolie, een bindmiddel zoals mayzena en eventueel wat etherische olie. 
Smelt (door het potje in een kom met heet water te zetten) 2 el zuivere kokosolie, cacaoboter of sheaboter. Voeg dan 3 el  bakingsoda en 3 el maizena af arrowroot aan toe en meng goed.  Ook hier kun je eventueel wat etherische olie toevoegen. Je kunt dit in een leeg potje doen en als smeerbare cremedeodorant gebruiken (zoals Deoleen). Opdrengen met een plastic spateltje, of met de achterkant van een plastic lepel of natuurlijk gewoon met je vingers. Of je kunt het een oude lege deo stick of roller doen. (De bal of kop er voorzichtig uitwippen, deo mengsel toevoegen en kop terugklikken). Let wel op, bij hoge temperaturen smelten de vetten, dus in de zomer is een potje veiliger dan een roller.
3 x geprobeerd. Werkt heel goed op dagen dat ik geen stress heb (lees: niet hoef te werken).

Aloë vera-deodorant.
Voor de nóg gevoeliger huid kan je ook een Aloe vera deo maken. Meng  dan 1 el zuivere Aloë Vera-gel door het mengsel.

Deo maken van bakingsoda is niets nieuws. Arm & Hammer, hét bakingsoda merk heeft inmiddels een eigen lijn met deo’s op de markt gebracht:
http://www.armandhammer.com/personal-care/antiperspirants-deodorants/landing.aspx

Korte versie: Is het mogelijk om in één behandeling  je vaker donker geverfde haar goed blond te krijgen met Syoss 13-0. Antwoord: Nee! Ben ik fan? Nee! Mijn haar is als stro, kan niet meer gestyled worden, ik kan er met mijn vingers niet doorheen als het nat is en valt uit. Hele huis vol blonde haren.

Conclusie: Schwarzkopf Color Ultimate chocolade bruin is supersterke haarverf, en bijna niet weg te krijgen als je weer lichter wilt, en zéker niet met Syoss 13-0

Traject in 4 fasen:

Beginkleur: Schawarkopf Color Ultimate chocoladebruin, meerdere malen bijgewerkt over een periode van een klein jaartje. (perfecte zij het erg hardnekkige dekking).
22-3-2014 Ontkleurd met Syoss 13-0, resultaat: Henna/ORANJE met witte uitgroei.
23-3-2-14 Nogmaals ontkleurd met Schwarzkopf Intensive Blond, resultaat: licht oranje met gele uitgroei!
daarna een ‘normale’ tint toegevoegd: Schwarzkopf Color Ultimate Donkerblond

Lange versie: Als jullie mijn voorgaande blogs hebben gevolgd weet je dat ik probeer om te stoppen met chemische shampoos, huidproducten en zeep enz. Maar er is een factor die dat toch wel ingewikkelder maakt: mijn haar bovenop is inmiddels 75% wit/grijs en het groeit loeisnel. Dit betekent dat ik om de 2 weken een witte uitgroei van een cm heb. daarvoor ben ik te ijdel, dus als ik mijn haar donker heb betekent het iedere 2 weken uitgroei wegwerken. Nu is Schawarzkopf Color Ultimate daar echt perfect voor (zie mijn eerdere blog hierover) maar het betekent ook iedere keer een flinke chemische aanslag op mijn toch al gevoelige hoofdhuid. Twee weken geleden heb ik de uitgroei weer weggewerkt, en sindsdien heb ik weer jeuk en bultjes.

Tijd om weer de afweging te maken: donker blijven verven (= mijn natuurlijke kleur) of toch maar weer blond maken en dan veel minder vaak te hoeven bijkleuren.

Wikken, wegen… en toen deze fotos van vorige jaren tegengekomen. Dat gaf de doorslag: blonde it is!

Voordat jullie gaan zeggen: ‘waarom ben je niet naar de kapper gegaan’? Kappers weigeren meer dan een paar tinten lichter te gaan. Ik begrijp dat ook wel, het is een enorme klus en je kunt geen goed resultaat garanderen. Het enige wat de kapper met mijn haar wilde doen is hilighten, en sorry, dat kost me zomaar €90 en ik vind het nog lelijk ook, donkerbruin haar met van die lichtblonde plukken. Zelf doen dus!
Nu heb ik al heel wat ervaring met van de ene naar de andere kleur gaan, ik ga bijna jaarlijks van donker naar blond en weer terug naar donker en dan weer een keer naar blond enz. enz. en vindt het ook niet eng om te doen.
Ik weet: Hoe extremer het kleurverschil, hoe moeilijker het is. Om van blond naar MOOI donker te gaan heb ik mijn haar steeds gekleurd met Schwarzkopf Color Ultimate, en dan met een ‘warme’ chocolade of mahonie-tint,  dus met een roodpigment. Zo voorkom je dat het een groene gloed krijgt. Maar dat rood laat zich niet zo makkelijk verwijderen.
Ik weet dus van tevoren al dat het heel moeilijk gaat worden om mijn haar nu weer blond te krijgen, ook omdat Color Ultimate een hele goede en sterke haarverf is.  Het bruinpigment krijg je er met de juiste ontkleuring wel goed uit, maar roodpigment is lastig  en wordt bij blondering meestal knal-oranje.  Op de linker foto (vorige zomer met nét geblondeerd haar) is dat rossige nog een beetje terug te zien. Gelukkig vervaagt het rode altijd langzaam, ok door zonlicht en zwemmen enz.  Wat blonderen nog moeilijker maakt is dat de blonderingen steeds milder zijn geworden, want natuurlijk prachtig is, maar mij niet echt helpt.

Oké, van donkerbruin geverfd haar naar blond is dus mogelijk, maar moeilijk, en daarom doe je het in meerdere stappen.

1. Kleur eruit: Ontkleuren, soms meerdere malen. Geverfd haar kan rossig of oranje worden.
2. Kleur erin: Blonderen.  Asblond neutraliseert het rood nog verder.Trucjes om blond haar met een rode gloed wat minder rossig te krijgen:
   * Wekelijks een haarmasker met Head and Schoulders Classic. Dit werkt echt, maar niet in één keer!
   * Geregeld wassen met zilvershampoo. Je weet wel, die shampoo waar ouderen hun grijze haar mee wassen.  En nee, daar krijg je geen mrs. Slocombe haar van!
   * En natuurlijk vanaf de eerste blondering geregeld een goede conditioner gebruiken om je haar in conditie te houden.
   * Een keratinebehandeling bij de kapper is ook een goed idee, je haar blijft daarna nog wekenlang zacht en glanzend.

Ontkleuren is moeilijk als het haar vaker geverfd is en als er veel roodpigmenten zijn gebruikt. Roodpigmenten zitten in alle kleurnuances met een ‘warme gloed”. 

Waar je ook rekening mee moet houden: de uitgroei wordt het lichtst. De punten en de lengte van je haar zijn meestal veel vaker geverfd dan de uitgroei, de uitgroei blondeert daardoor veel beter dan de rest.
Als je van geverfd donkerbruin naar blond wil gaan heb je een goede en extreme blondering nodig die zo’n 5 á 8 tinten oplicht (die info vind je op de verpakking).  Een blonde kleuring heeft wel een oplichtende factor, maar dat is bij lange na niet genoeg om de bruin en roodpigmenten te verwijderen. (Ondanks wat achterop de verpakking staat. Die info is bedoeld voor natuurlijke haarkleuren, niet voor geverfd haar). Trap daar dus niet in en verwacht gewoon lichtrood!

Normaliter gebruik ik als ik van donker naar blond terug wil óf 2 pakjes highliter, of een pakje coupe soleil, of  ‘Schwarzkopf Intensive Blonde’. Vooral de coupe soleil werkt als een tierelier, maar kan ik nergens meer vinden.
Ik koos dus deze keer voor Syoss Lightners Ultra Plus nummer 13-o, ‘with high performance lightening agents and professional anti-yellow care’. Dat beloofde veel goeds! Syoss heeft 3 blonderingen, en 13-0 is de meest extreme. Syoss claimt dat het een ontkleuring  én blondering in één is, het was in de aanbieding bij Kruidvat, dus ik kocht 2 pakjes.Ik dacht: ‘laat ik es wat nieuws proberen’ en voor tien euro kon ik aan de slag.

Eerste regel bij blonderen: Zorg dat je alles in huis hebt, plus een ‘backup plan’ bijvoorbeld een donkerblonde verf. Je wilt niet met een knaloranje kop op de winkel in moeten om een andere kleuring te gaan kopen of…. op je werk komen omdat de kleuring anders uitpakt dan je dacht.

Tweede regel bij blonderen: zorg dat je haar minimaal 2 dagen niet is gewassen.
Je hebt het laagje vet nodig als bescherming voor je hoofdhuid!

Derde regel bij blonderen: Bescherm je huid. Als je een gevoelige huid hebt loont het om de huid vlakbij de haargrens met creme in te smeren. Vergeet je oorschelpen niet. Die blondeercreme brandt!

Ik heb eerst een lokje haar afgeknipt, om de blondering uit te proberen, en was tevreden met het resultaat: meer lichtbruin dan rood, een soort van Byoncé blond. Dus ik heb daarna mijn hele haar gedaan. Syoss claimt het haar tot 8 tinten op te lichten, en heeft als innovatie een van blauwpigmenten voorziene conditionercreme, waardoor gele pigmenten geneutraliseerd worden. Het blijkt makkelijk in gebruik, en stinkt bijna niet. Ik gebruikte de 2 verpakkingen want ik heb veel haar en als je extreem van kleur wilt veranderen moet je ervoor zorgen dat je genoeg product hebt om alles heel goed te bedekken.
Het mengen was nog even lastig, omdat de blondeerpoeder in een zakje zit, en je het in het tamelijk smalle flesje moet zien te strooien. Daarna al mijn haar goed bedekt met het product, en de timer ingesteld op 45 minuten, wat de maximale tijd is. Daarna uitgespoeld, en de blauwe cremespoeling 5 minuten laten inwerken. Om allergische reacties zoveel mogelijk te vermijden heb ik ook nog nagespoeld met een beetje appelazijn. Toen de mist van de spiegel was opgetrokken schrok ik toch wel een beetje van het veel te donkere resultaat.
Zoals je op de foto kunt zien is mijn haar er heel anders uitgekomen dan de tint op de verpakking, of zelfs het probeerlokje. De voorkant is ook nog donkerder oranje dan de achterkant. Komt natuurlijk omdat ik de uitgroei aan de voorkant veel vaker heb bijgewerkt dan de achterkant en dat er daar dus gewoon meer pigment in zit. Ik was niet blij met het oranje/witte koppie. Nu had ik een beetje rood wel verwacht, maar niet zoveel als ik nu heb. Ik heb mazzel, want er is nog geen enkele haarkleur geweest die me niet stond, maar dit is toch niet wat ik wilde.

Oh, bijna vergeet ik mijn  Vierde regel bij blonderen: Je moet eerst ontkleuren, en daarna nog een kleur toevoegen. Als je extreem van kleur wisselt volstaat één keer bijna nooit, ook niet bij de kapper! Dus ondanks wat Syoss beweert ben ik nog niet kaar. IK moet nóg een stapje doen: kleur toevoegen!
Die stap doe ik morgen. For now heb ik wat Elvive Total Repair in de puntjes gespoten, draag ik buiten een pet en laat ik mijn haar vandaag verder rusten. Call me Ginger! ( Het is echt oranje hoor!) Ik merk overigens wel dat ik helemaal geen jeuk heb op mijn hoofdhuid. Volgende dag wél!

De volgende dag.
Gisteren nog met pet op de winkel in gegaan voor aanvullende blondering omdat die Color Ultimate zich wel héél erg moeilijk laat verwijderen. Omdat mijn favoriet: coupe soleil van Blondissimes niet meer te koop is neem ik een product wat eerder goed heeft gewerkt (maar toen gebruikte ik nog niet zoveel roodpigmenten omdat ik toen veel minder grijs was): Schwarzkopf Intensive Blonde nr L1: super. Op de verpakking staat dat het haar tot 6 tinten oplicht, maar ook dit product doet niet zo veel met mijn rood. Het lukt me niet om het rood uit mijn haar te verwijderen. Potjandoppie! Het donker oranje is nu lichtgevend oranje geworden. Mijn witte uitgroei is nu iets gelig geworden.

Ik hoop dat e.a. beter zal worden als ik dan maar de juiste tint blond ga toevoegen: Schwarzkopf Color Ultimate nr 940 Lichtblond. Ook deze mousse is iets verhelderend, maar dat blijkt valse hoop. Het resultaat is een nuance lichter dan hiervoor, maar nog steeds in tinten oranje, rood, blond, roodbruin, kaneel, cayenne én met een witte uitgroei van zo’n 5 cm. Teleurstellend. Ik style mijn haar, maar schrik iedere keer als ik langs een spiegel loop: mijn haar lijkt licht te geven!

Die avond, na langdurige maskers met én blauwe shampoo én Head and Shoulders besluit ik dat het nu echt genoeg is hoor. Dat oranje is hardnekkig. Ik heb nog een Color Ultimate donkerblond staan, en dat gaat alsnog mijn haar in, zij het maar 10 minuten. Het is nét genoeg om die oranje gloed weg te krijgen en mij weer presentabel te maken.

In chronologische volgorde:

Van donkerbruin via:

Donker oranje naar:

iets lichter oranje!

na donkerblond (10 minuten laten inwerken) achterkant

Oke geen al te beste foto, blijkbaar ben ik vandaag niet zo fotogeniek,  maar zoals je ziet is het oranje weg.
Uiteindelijk wordt mijn haar gedurende de zomer wel steeds blonder en blonder, tot het bijna wit is… en tja, daar ben ik al snel op uitgekeken en dus verf ik het half september weer lekker lichtbtruin!

zondag 9 maart
Wow, 9 maart alweer, ik zit nu een ruime maand thuis. Ik ga me gelukkig steeds beter  voelen, en begin ook weer goed te slapen. Moet nog een heleboel nachtjes inhalen! Ik ben nog wel wat wazig in mijn kop, dat verschilt per dag. Ik snak naar vrijheid, naar naar buiten kunnen, naar zon en frisse lucht.  En het is ook zulk prachtig weer, vandaag 20 C ! (Ik ben zelf inmiddels heel bleekjes en grauw). Op de bank zitten om in de zonnestralen die door het raam naar binnen vallen en daardoor de kattenharen en stofpluizen extra goed te zien rondstuiven is ook niet echt opwekkend. Maar ik kan er helaas niets aan veranderen. Terwijl ik op mijn bejaardenkruk met kruis-uitsparing al een uur onder de douche zit komt Pieter vroeger dan verwacht terug van zijn werk. Dus snel in de kleren (nou ja, d.w.z. zo snel mogelijk), bind mijn tijger-rugzakje voor mijn buik en Pieter neemt me in de rolstoel mee naar het Vondelpark. Daar is het vreselijk druk, en al die door elkaar krioelende mensen, die barbecue walmen, die harde muziek, dat ge-fiets, ge-loop, ge-scate en al die hondjes heb ik nou nét ff nodig. Al valt me wel op dat: ook al zien ze ons incl. rolstoel aankomen, opzij gaan er maar enkelen. Verhuftering van de samenleving is het! Pieter parkeert me bij een bruggetje met mijn gezicht in de zon en gaat dan ijsjes halen. Ik zit te genieten. Hier een foto impressie. Stel je voor dat je in witte bbq rookwolken gehuld bent, want die waren er absoluut, maar zie je niet terug op de foto:

Mijlpaal: vandaag heb ik het eten gemaakt! het is namelijk gewoon niet te doen, eten koken als je niet mag staan. Ik heb het vorige week 1 x geprobeerd, naar mijn beide knieën zijn daardoor erg veel pijn gaan doen. Erna kwam met dé oplossing: zij gebruikte tijdens haar gebroken been een kapperskruk. Dat is een kruk op wieltjes met een zadel erop zodat je staand werk kunt doen zonder te staan.    Ik heb dus zelf ook iets dergelijks gemaakt. Ik had voor revalidatie (als ik straks weer op 2 benen mag staan) al op aanraden van een kennis die er ervaring mee heeft de ‘3 minute legs‘ gekocht, voor een paar tientjes op marktplaats.nl. Da’s een zitsteun op verstelbare poten met wieltjes eronder. Ik heb hem zo ingesteld dat ie niet meer kan veren en goed stabiel is en voilá, ik kan erop steunen tijdens het koken! Het is niet ideaal, maar het is wel een goede en werkbare oplossing, als je er niet te lang op hoeft te zitten.

Tijd voor mobiliteit
Oke het binnenzitten hangt me dus danig het strotje uit, al moet ik eerlijk zeggen dat ik me niet verveel en de dagen wonderlijk snel toch voorbij gaan. Ik ben dan ook nog steeds erg moe en een beetje wazig. Heb bijvoorbeeld best een beetje moeite om op woorden te komen enz. Mijn enige dagelijkse uitdaging zijn op en van de bank zien te komen, toiletbezoek, eten van de keuken naar de huiskamer zien te krijgen en mijn knieoefeningen doen. Maar ik zou heel graag weer gewoon es naar buiten kunnen wanneer ik dat wil en zonder kapitalen te spenderen aan taxi kosten, want dat loopt nu al aardig op.
Nu ik zelf niet mobiel ben valt me ineens op, in het park en overal in mijn buurt, hoeveel mensen er met scootmobiels in de weer zijn. In mijn straat staan er al vier op de stoep! Ineens denk ik, misschien kan ik zo’n ding wel huren voor de tijd dat ik niet mag lopen? Dus ik meteen in google gedoken, maar daar vind ik de enorme hoeveelheid informatie vooral verwarrend.  Er is gewoon veel teveel keuze en ik heb echt geen idee waar ik op moet letten. 3 wielen, vier wielen, opvouwbaar, actieradius, draaicirkel… eh… Dus ik stuur Conny een berichtje, met de vraag om hulp en info. Conny zegt daarop dat ik haar eigen scootmobiel wel zolang mag lenen! (zijzelf gebruikt tegenwoordig een elektrische step met zitje die veel kleiner en wendbaarder is). Ik ben dolblij met haar aanbod. Na 15 jaar snorfiets rijden (opgevoerd natuurlijk!) den ik dat ik met een scootmobiel ook wel overweg zal kunnen.

maandag 10 maart (it’s a good day)
Zo hee, ik heb van half elf tot half elf geslapen! Gisteravond was ik echt heel moe en mijn lijf heeft het blijkbaar nodig.
Wat een goede dag! Ik mag zomaar de scootmobiel van Conny lenen, en ze komt hem woensdag nog brengen ook! En de meneer van de Baron stalling waar Pieter en ik onze fietsen hebben staan, heeft al een plekje kunnen regelen want er was een opzegging! Nu heb ik het meest makkelijke plekkie meteen naast de deur! Mooi hoe alles zomaar ineens  helemaal goed uitkomt! Yeah!

dinsdag 11 maart
Mijn lief loopt ook al wekenlang echt hartverscheurend te hoesten (zodat je denkt: die blijft erin) en heeft zich vandaag dan toch maar ziek gemeld. Werd tijd, want het gaat maar niet over.  De vandaag geplande grote schoonmaak en opruim bij ons thuis moet dus nog even wachten. 
Hiep hiep hoera voor Nikki (collega van mijn zusje en fb contact). Nikki heeft mij vandaag totaal verrast (via koeriersdienst Barbara Vos) met een enorme voorraad zelfgebakken Nikki Buns! (tarwevrije broodjes, zie elders op dit forum). Bar kwam boven met een hele AH tas vol, ik denk dat er wel 38 bolletjes in zitten. Niet te tillen die zak, want het is echt voedsel, geen vulling/opgeklopte lucht! Nu is mijn vriezer vol en zijn mijn ontbijt en lunchproblemen voor de komende maand opgelost. Ik vind het zo vreselijk lief van Nikki. Ik weet immers hoeveel werk het is en ook wat de ingrediënten kosten!  En ook van mijn zusje, omdat zij het zomaar aan Nikki gevraagd heeft. Kent ze me toch beter dan ik dacht.

woensdag 12 maart
Omdat ik donderdag bij een borrel op de VU wil zijn (afscheid van onze oude werkplekken) had ik de afspraak bij fysiotherapie laten verzetten naar vandaag, 10.25. Dus ik vroeg opgestaan (want aankleden duurt een stuk langer). Ineens denk ik: “laat ik eerst ff bellen voordat ik € 18,- aan taxikosten spendeer”. En ja hoor, de suffe receptioniste had de afsprak niet naar vandaag verschoven, maar naar volgende week.
Vanmiddag heb ik mijn eerste scootmobiel ritje gemaakt. Maar dat is zo gemakkelijk dat ik na 10 meter al achteruit ben wezen inparkeren. Het is wel een heel handig karretje, met een standaard voor mijn loopkrukken, een comfortabele stoel en met genoeg beenruimte voor het ene been wat ik half gesterkt moet houden. Er zijn een stuk of vijf snelheden. langzaamst is  het schildpadje, en het snelst is de haas. Moeilijkheidsgraad komt doordat scootmobielen geen rem hebben. Stoppen doet ie als je de gashendel loslaat, en dan rolt ie nog 2 sec. door. En bij een crisissituatie heb je eerder de neiging om  je vuisten dicht te knijpen dan om iets los te laten. Maar op een scootmobiel hebben ze daar niet zo goed over nagedacht, dus hou dit in de gaten als je weer eens zo’n omaatje op opaatje van de stoep wordt afgesjeest.  Oude mensen schrikken sneller en reageren langzamer.
Connie was er helemaal mee uit Noord gekomen om hem te brengen, de schat,  en een uur onderweg geweest. Het is dan ook heerlijk lenteweer. Ik heb haar een lekkere fles champagne mee naar huis gegeven. Kentekenplaatje moest er nog ff opgezet worden, en toen ben ik in de buurt gaan toeren. Maar aan het einde van de straat gekomen zag ik dat de energiemeter toch wel snel achteruit liep (Noord is ook een heel eind) dus toen heb ik een iets kleiner rondje gemaakt en hem daarna achteruit in de stalling ingeparkeerd. Yeah, I’m good! Hij staat nu op te laden. Gelukkig was er een meisje wat de stekker voor me in het stopcontact wilde doen, ik kon met mijn krukken niet zover bukken. Daarna op mijn krukken naar huis gelopen.  Kippeneindje lopen, maar op 50% en met krukken was het best ver. Toch is lopen best even lekker, maar volgens mij heb ik mijn rechterschouder een beetje verrekt.

maandag 3 maart
1e keer bij fysioterapie geweest. Eerst douchen, aankleden en dan even bijkomen, duizelig van de inspanning (heb ik lage bloeddruk van het stilzitten misschien?) Daarna de trap af, wát een opgave! In de auto stappen is niet gemakkelijk want ik krijg mijn been er niet goed in omdat ie niet goed kan buigen. De stoel staat al maximaal naar achteren… half bij Pieter op schoot zittend lukt het alsnog. Pieter brengt me naar  fysioterapie de Baarsjes, mijn manueel therapeut is Kashif Minhas. Kashif hoort mijn verhaal, bekijkt de foto’s,  bekijkt mijn been. Beetje buigen, beetje strekken… ik merk dat mijn been enorm stijf is en ik bijna geen controle erover heb. Niet fijn , maar dat is te verwachten naar deze operatie, we gaan eraan werken om de boel weer stabiel te krijgen en mij weer zelfvertrouwen te geven bij het lopen (want ik ben erg bang geworden dat mijn been weer onder me zal wegklappen en ook dat het onherstelbaar kapot zal gaan). Kashif  geeft me vier oefeningen die ik komende paar dagen moet doen.
Ook wil hij zien hoe ik met stokken loop, en dat blijk ik natuurlijk helemaal fout te doen, maar dat komt omdat ik mijn been niet mocht buigen en ook omdat ik erg bang ben om te vallen. Buigen mag vanaf nu wel weer, maar voorzichtig en niet verder dan in een rechte hoek, en ik mag het been maar 50% belasten. Die belasting moet eerst goed geoefend worden met een weegschaal, want hóe weet je nou wat 50% is en hoe dat dan voelt?
Kashif raad me aan om in ieder geval nog twee weken thuis te blijven (zien hoe het vordert) en raad me aan om te bekijken of ik mijn basisverzekering kan aanvullen, ivm de kosten voor langdurige en intensieve fysioterapie. Want dat ga ik wel nodig hebben indien ik weer gewoon wil gaan lopen. Ook mijn andere been en heup hebben onder de afgelopen maand te leiden gehad. Met een tas vol met foldertjes, en met een iets fermere tred dan een uur geleden ga ik weer naar huis.

woensdag 5 maart.
Vriendinnetje Claudia heeft mij vanmorgen in de rolstoel alle hoeken van de Kinkerstraat laten zien. We hebben veel gelachen en ik merk dat als je in een rolstoel zit, iedereen en stuk aardiger tegen je is. Clau moest natuurlijk nog wennen aan het rijden met mij,  vooral omdat ik één been bijna gestrekt moest houden dus dat stak op schop-hoogte een beetje uit. Ook eng bij het oversteken, eerst mijn zere been en dan kom ik pas… Ik hou erg van controle over mijn leven kunnen uitoefenen dus dit was wel even een lesje in loslaten. Ik heb boodschapjes kunnen doen en we zijn de markt over gesjeest. Maar ik werk wel dat op deze manier winkelen eigenlijk niet zo leuk is want je zit gewoon op de verkeerde hoogte dus je ziet alleen maar de middenmoot. Maar wat heerlijk om er weer ff uit te zijn, ik zit al zo lang binnen! En het zonnetje scheen volop. Thuis heeft Clau de zware rolstoel ook nog naar één hoog getild, en mijn meubelen even voor me verschoven zoals ik het graag wil hebben. Hoef ik niet meer in die elektrisch verstelbare stoel te zitten. De voetensteun kan namelijk nét niet helemáál horizonaal. Die stoel wil ik overigens kwijt want past straks niet meer bij mijn nieuwe bank. Wie hem wil hebben mag hem komen halen.

Ik doe netjes mijn oefeningen, ook al doet het echt wel pijn en is mijn knie daarna strammer dan ervoor. Ik merk dat mijn been in de ochtend veel soepeler en steviger is dan aan na de middag. vanaf een uurtje of drie is het echt afzien en weet je gewoon niet meer hoe je moet zitten/liggen. met de stokken lopen is dan echt pijnlijk strompelen.

donderdag 6 maart
Mijn knie voelt s morgens goed aan, maar wordt gedurende de dag steeds stijver en pijnlijker. Met de taxi naar fysioterapie geweest, het lopen op krukken gaat een stuk beter dan maandag. Ik maak goede vorderingen, dus ben optimistisch. Voel me ook geestelijk een stukje beter, meer uitgerust, rustiger. Ook de interesse in de VU is weer terug en ik ben vandaag mijn mails gaan lezen. Maar dat gaat alleen niet zo handig via de VU webmail, ik kan mijn opgeslagen mails niet inzien en ook de agendaplanner niet,  maar iets is beter dan niets. Met een beetje mazzel blijft het goed gaan en ik ga echt proberen om over een week voorzichtig een paar uurtjes per dag te beginnen met werken. Grootste obstakel is echter: hoe kom ik op de VU?

vrijdag 7 maart
Oei, slechte nacht gehad met veel pijn. Gisteren toch en beetje teveel van mijn knie gevergd, ik heb namelijk ook nog staan koken. Heb zoveel mogelijk op mijn goede been gestaan, maar voor mijn zere knie was het toch wel teveel. Voor mijn goede been overigens ook! Ben enorm bang dat ik door mijn gestuntel het genezingsproces belemmer, maar ja, je kunt niet van buiten zien wat er vanbinnen aan de hand is. Ik vind dat best wel eng. Ik voel me in ieder geval weer een stukje minder oké dan gisteren. Lydia heeft, net als Claudia, ook aangeboden om me te helpen met het huishouden, want dat lukt natuurlijk niet meer nu ik al een maand niet kan staan. Lydia aspireert zelfs om een heuse opruimcoach opleiding te gaan doen. Zij vind opruimen leuk! (snap ik niks van) en is in een positie om van haar hobby haar werk te gaan maken, met mij als afstudeerobject?  Ik ben namelijk gewoon geen huisvrouwmateriaal, en een beetje hulp is zeer welkom, al moet ik wel over een hoge horde van schaamte  heen. Want ik wil natuurlijk gewoon zelf altijd alles onder controle houden he, en om hulp vragen daar hou ik helemaal niet van. Ik heb nu twee opruim grage vriendinnen waarvan een een opruim opleiding gaat doen, en een vriendin met een opleiding  tot binnenhuis architect… misschien moeten ze samen maar een bedrijfje gaan opstarten?
Misschien moeten Pieter en ik toch ook maar eens gaan nadenken om een werkster of schoonmaakdienst in te schakelen om een keer per twee weken ff de bezem door ons huis te halen. Ik zal nog wel een hele poos niet goed ter been blijven en in een opgeruimd huis herstel je fijner dan in een rommeltje. Huishoudelijke talenten zijn wij beiden niet, en dar zullen we ook niet gaan worden.
hele leuke middag gehad! Lydia is me komen halen en heeft me incl. rolstoel meegenomen naar de Markt in Amstelveen. Een heerlijke frappuchino gedronken bij Starbucks. Op de markt heb ik een leuke ijsblauwe tas gekocht, een lekkere Aleppo zeep met rozengeur en 2 leesbrilen met ophanging want ja, tegenwoordig heb ik +1.00 nodig om de steeds kleiner wordende lettertjes op verpakkingen te lezen. Ik heb er nu spijt van dat ik indertijd die doos met leesbrillen van tante Bar niet heb willen aannemen, maar toen had ik ze gewoon nog niet nodig. Daarna de rolstoel in de auto gezet en ben ik met mijn stokken naar de overkant gelopen, naar Japans resataurant Kokusay, waar we om een uurtje of vier heerlijk gegeten hebben. Mán wat die japanners allemaal met biefstuk en rauwe zalm en tonijn kunnen doen! Lekkere jasmijnthee erbij voor de spijsvertering. beetje wasabi, mjammie! Toch raar hoe smal mijn wereld is geworden, voor het ongeluk deden we zo’n middagje gewoon ff tussendoor, nu is het een echt uitje geworden.
Om 17.30 was ik weer thuis en nu zit ik op de bank te knikkebollen…………….zzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

vrijdag 28 februari. Vanochtend een hele mooie bos bloemen ontvangen van mijn collega’s van het Centrum voor Studie en Loopbaan (VU). Omdat ik Yvonne en Maaike wil bedanken log ik in op mijn vunet email. Daar zie ik in mijn inbox dat de mensen van SOZ mij toch nog steeds mailen met vragen, verzoeken en goede wensen. Dus heb ik maar even een mailtje aan iedereen gezonden, met uitleg waarom ik er een poosje niet ben. Ook zie ik dat de geplande interne verhuizing op 14 maart a.s. wel doorgaat. Ik wil toch echt proberen om voor die tijd langs te komen om zelf mijn spullen in te gaan pakken. Ik heb op mijn werkplek best was privé spulletjes liggen, plus moet uitzoeken wat mee moet en wat we kunnen weggooien. Het archief zou ik met Maaike gaan aanpakken, maar dat is door mijn ziekte niet. (je denkt dat je overal tijd voor hebt, maar dan gebeurt er iets onverwachts, en klopt er niets meer van). Zelf alles op de nieuwe locatie weer uit pakken zou ook fijn zijn. Maar da’s over een paar weken, dus wie weet kan dat dan wel. (Ik hoop het).

De pijn in mijn knie valt inmiddels mee zolang ik hem maar recht neerleg en geen draaiingen maak, hoe klein ook.  Ik merk dat al dat plat liggen niet zo fijn is voor mijn knieholte. Mijn been en enkel zijn nog wel opgezet, maar dat valt te verwachten. Moeilijker vind ik het dat ik er én niet op mag staan én de knie niet mag buigen. Eén van die twee was al ingewikkeld geweest, beiden tegelijk is bijna onmogelijk!
Probeer maar eens op krukken te lopen met één been gestekt wat dus gewoon net zo lang is als het been waar je wel op mag staan en wat dus ook tot aan de grond komt MAAR WAAR JE NIET OP MAG STAAN! En je mag het ook niet naar achteren buigen.  Gevolg is een heel ingewikkeld gehompel op mijn krukken, met piepkleine stapjes waar ik echt doodmoe van wordt. Ook raak ik steeds uit evenwicht en val ik bijna om. En dat gehompel moet in ieder geval nog minstens tot mijn consult bij dr. Frenkel op 16 april zo blijven, dus 6 weken of langer! Maandag ga ik naar fysioterapie en hoop dat mij daar wat oplossingen worden gegeven. Volgens de mevrouw van de poli orthopedie van SLAZ zal de fysiotherapeut bepalen wanneer ik weer aan het werk mag.

Minimaal 6 weken invalide zijn, en misschien al die tijd op één hoog moeten blijven zitten… dat is een hele zware opgave! Mazzel dat ik zo’n kleine woning heb. Geen mazzel dat het op de eerste verdieping is en geen tuin heb.
Pieter heeft gisteren een paar handvaten in de deurlijst van het toilet gemonteerd wat het gaan zitten en opstaan een stukje makkelijker en minder eng maakt. Mijn ‘goede’ knie doet inmiddels ook pijn, dus hoe minder die hoeft te dragen hoe beter. Maar op mijn werk zijn die handvaten natuurlijk niet, en áls ik straks al mag gaan werken heb ik geen idee hoe ik dat daar dan moet gaan oplossen.

Mijn wereld is ineens heel klein geworden en bestaat uit mijn stoel in de huiskamer, het toilet en mijn bed. Zo invalide thuis zittend merk je al snel dat ik ineens een boel dingen niet meer kan, bijvoorbeeld iets simpels als in de keuken iets te eten of te drinken halen. Of een kop thee of koffie. Ik kan natuurlijk wel met de nodige inspanning op mijn krukken naar de keuken strompelen, ik kan daar zelfs terwijl ik me aan alle kanten vast hou iets te eten of te drinken pakken of maken, maar kan het vervolgens niet meenemen naar mijn stoel in de kamer. Ik kan geen boek uit de kast pakken en meenemen, de lampen niet aandoen, de zonwering niet laten zakken of mezelf aankleden… heel frustrerend.

Mijn dag/nachtritme is compleet verstoord. Ik ben doorlopend heel erg moe en doordat ik overdag geregeld in slaap sukkel kan ik pas halverwege de nacht weer in slaap vallen. Goed slapen lukt niet, omdat ik niet op mijn zij kan liggen.
Ik ben wel heel blij met de elektrisch verstelbare stoel die ik een paar maanden geleden van iemand kreeg. Het is geen erg mooie stoel, maar wel oerdegelijk van leer met hoge armleuningen, en een verstelbare rugleuning en voetensteun. De voetensteun kan niet helemaal horizontaal meer, maar met 2 kussens erop kan ik mijn been redelijk goed hoog en gestrekt houden. Om op te staan klap ik dan de voetensteun weer helemaal naar beneden. Op de bank zitten is beter en een stuk zachter, maar dat hebben we geprobeerd en kan van onze lage bank alleen maar opstaan als als Pieter me eruit tilt. Inmiddels inmiddels heb ik wel heel erg pijn in mijn onderrug van al dat zitten. Mijn linker heup doet ook zeer, van al het in zijn artrose-uppie mij te moeten dragen. Valt niet mee.

Zelfredzaanheid. Pieter heeft vanaf dinsdag jl geen werk aangenomen om voor mij te zorgen, maar kan daar natuurlijk niet mee blijven doorgaan. geen werk geen inkomsten! en werk vinden is al moeilijk genoeg. Dus hij gaat vanaf morgen weer werken, en dan ben ik za en zo, en de komende di t/m vr van 8.00 tot 18.00 helemaal op mezelf aangewezen. Morgen en overmorgen komt Claudia me lunch brengen, maar de komende week ben ik overdag helemaal alleen. Ik zie daar best tegenop. (is ook erg eenzaam). Maar misschien valt het wel mee.

Hoera voor het internet en facebook vriendinnen! Ik ben dus een beetje gaan zoeken naar handige oplossingen om het leven voor mij tijdelijk iets makkelijker te maken.  Pieter kwam met die handvaten in het toilet en bedacht dat een klein tafeltje wat ik over me heen zou kunnen schuiven ook wel heel handig zou zijn. (handy table). Dus ik googelen en zoeken maar die tafel was ooit bij blokker te koop, maar nu niet meer. Ineens kwam een vriendin op facebook met de oplossing: probeer het te lenen bij een thuiszorgwinkel! En dat is gelukt, Pieter kan vanmiddag  bij de Cordaan/Vegro zorgwinkel op de Bilderdijkstraat een opklapbare rolstoel, een in hoogte verstelbare douchekruk en een bedtafeltje ophalen. Ik kan de spullen tot 26 weken gratis van ze lenen. Door die douchekruk kan ik zittend douchen, en ook weer opstaan zonder op mijn smoel te gaan. Jammer genoeg is mijn huis veel te klein en zijn de gangen veel te smal om de rolstoel thuis te kunnen gebruiken, maar  met een beetje mazzel mag ik van de fysioterapeut binnenkort  misschien toch aan het werk in de rolstoel! En in de tussentijd kan Pieter of mijn vriendinnen me me de straat op nemen. Dat binnen zitten is erg hoor! Maar die trap zien af en op te komen is minstens net zo erg!

Douchestoel

tafeltje

zaterdag 1 maart

Mijn eerste dag alleen thuis. Ik slaap eindelijk een hele nacht door, want kan voor het eerst ook weer op mijn zij liggen. Pieter maakte me wel midden in de nacht wakker omdat ik mijn knie teveel had gebogen. Oei!
Mijn lief moet werken en is al vroeg weg. Ik slaap door tot half elf en wordt eindelijk eens uitgerust wakker. Pieter is extra vroeg opgestaan om te stofzuigen, een beetje op te ruimen, af te wassen en een soort overlevingsstation om mijn stoel heen in te richten. Dus als ik de kamer in hobbel zie ik een thermoskan koffie, een thermoskan heet water, theezakjes, een boerencake, veel fruit en en flesje water naast mijn stoel staan. Nou, daar houd ik het wel een dagje me uit, tot mijn lief rond 18.00 weer thuis komt.

Vriendinnetje Claudia zal straks even een speltbroodje komen brengen. Ik kan helaas mijn ‘groen, vers, natuurlijk, tarwe -en suikervije dieet even niet volgen, want ik niet goed genoeg staan om de recepten te maken. Jammer, even geen Nikki Buns, verse salades, kokosbroodjes of lijnzaadcrackers. Ik ben wel bang dat de moeizaam verloren kilo’s er weer snel aan zullen komen.
Ik merk dat ik iets wat handiger wordt met de krukken en iets minder bang om te vallen en pas me langzaam aan aan de nieuwe situatie. Flesjes met water kan ik in mijn zakken meenemen, kleine spulletjes ook en mijn boek klem ik onder mijn arm.

Ik voel me vies en klef, maar douchen kan ik pas als P. thuis is, want dat is veiliger én ik kan mezelf niet afdrogen. We grappen daar maar een beetje over, zo van, ‘wacht maar, over dertig jaar moeten we dit iedere dag bij elkaar doen!’ Maar ik heb het er erg moeilijk mee, dat afhankelijk zijn van een ander voor de meest simpele dingen, en steeds alles moeten vragen. Gelukkig is wc bezoek een stuk makkelijker geworden sinds Pieter die handgrepen in de deurpost heeft gemonteerd.
Ik zit hier aan mijn kleine verstelbare tafeltje (te leen van thuiszorg) maar gewoon een beetje te zijn.
Maar OMG wat ben ik dat zitten in die stoel zat! Door dat zitten met mijn been gestrekt en omhoog komt er vanalles in de knel. Pijn in mijn rug, pijn in mijn kont, pijn in mijn heupen. ’s Morgens ben ik nog redelijk soepel, maar tegen de avond kan ik me bijna niet meer bewegen.

zondag 2 maart
Erg slecht geslapen. Ik ben al vanaf 6 februari ziek en zit dus eigenlijk al een hele maand met mijn benen omhoog. Mijn hele achterkant doet pijn, pijn in mijn onderrug, pijn in mijn nek, pijn in mijn stuitje, pijn in mijn knieholte. En ik kan niet slapen omdat mijn knie pijn doet als ik op mijn zij draai.  Pfff!